คอลลาเจนดีจริงหรือ เราต้องรู้อะไรก่อนซื้ออาหารเสริม

คอลลาเจนกับสุขภาพผิวและข้อต่อ

คอลลาเจนเป็นโปรตีนสำคัญที่ประกอบด้วยถึง 30% ของโปรตีนทั้งหมดในร่างกาย มีหน้าที่สร้างความแข็งแรง ความยืดหยุ่น และความสมบูรณ์ให้กับอวัยวะหลายระบบ เช่น ผิวหนัง กล้ามเนื้อ กระดูก เอ็น รวมถึงหลอดเลือดและกระดูกอ่อน ร่างกายสามารถสร้างคอลลาเจนได้เองผ่านเซลล์ไฟโบรบลาสต์ ซึ่งใช้กรดอะมิโนจากอาหารหรือที่ร่างกายสังเคราะห์ได้ เช่น ไลซีน และโพรลีน โดยมีวิตามินซีเป็นตัวช่วยสำคัญในการสังเคราะห์โครงสร้างของคอลลาเจน

ปัจจุบันมีคอลลาเจนอยู่ประมาณ 28 ชนิด และอาจมีมากขึ้นในอนาคต แต่ชนิดที่พบมากที่สุดและมีบทบาทหลักในร่างกายคือชนิดที่ 1, 2 และ 3 โดยเฉพาะชนิดที่ 1 ซึ่งพบได้ในผิวหนัง เส้นเอ็น และกระดูก ซึ่งจะเริ่มลดลงเมื่ออายุเกิน 30 ปีขึ้นไป ส่งผลต่อความเสื่อมของผิวและข้อต่อต่างๆ

ประเภทของคอลลาเจน

ปัจจุบันมีคอลลาเจนที่ค้นพบแล้วมากกว่า 28 ชนิด แต่ชนิดที่พบมากในร่างกายมนุษย์ ได้แก่:

ประเภทคอลลาเจน

แหล่งที่พบ

ประโยชน์หลัก

Type I

ผิวหนัง, กระดูก, เส้นเอ็น

เพิ่มความแข็งแรงของผิวหนัง

Type II

กระดูกอ่อน, ข้อต่อ

บำรุงข้อต่อ ลดการเสื่อม

Type III

หลอดเลือด, ผิวหนัง

เพิ่มความยืดหยุ่นของผิว

Type V

ผม, เนื้อเยื่อรก

เกี่ยวข้องกับสุขภาพผมและดวงตา

คอลลาเจนสุขภาพผิว

แหล่งของคอลลาเจน จากอาหารธรรมชาติถึงอาหารเสริม

คอลลาเจนมีอยู่ในอาหารธรรมชาติมากมาย เช่น น้ำต้มกระดูกหมู เนื้อสัตว์ ปลา หนังไก่ และไข่ขาว ซึ่งให้กรดอะมิโนจำเป็นที่ช่วยให้ร่างกายสามารถสังเคราะห์คอลลาเจนเองได้ นอกจากนี้ วิตามินซีจากผักและผลไม้ก็เป็นอีกตัวช่วยสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม

ในทางกลับกัน ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารประเภทคอลลาเจนในท้องตลาดมีหลากหลายแหล่งที่มา เช่น คอลลาเจนจากปลาทะเลน้ำลึก วัว ไก่ หรือไข่ โดยแต่ละแหล่งจะให้คอลลาเจนชนิดต่างกัน เช่น ปลามักให้คอลลาเจนชนิดที่ 2 วัวให้ชนิดที่ 1 และ 3 ขณะที่ไก่หรือไข่ให้ชนิดที่ 2 และ 5 นอกจากนี้ยังมีความแตกต่างในรูปแบบ เช่น ไฮโดรไลซ์คอลลาเจน (Hydrolyzed Collagen) ซึ่งย่อยง่าย ดูดซึมได้ดีที่สุด เจลาตินที่ดูดซึมได้น้อยกว่า และคอลลาเจนแบบสดที่ยังไม่ผ่านการย่อยซึ่งย่อยยากที่สุด

ขอโฆษณาหน่อยนะ

ประกันสุขภาพ My Care Smart ดีอย่างไร

  • วงเงินรักษาสูงสุด 7 แสนบาท
  • ไม่บอกเลิกสัญญาแม้จะเคลมเยอะ
  • ค่าใช้จ่ายในการรักษา จ่ายตามจริง
  • ค่าเบี้ยคงที่ตามช่วงอายุที่กำหนด
  • ไม่เคลมมีเงินคืนสูงสุด 10%
สำหรับท่านใดที่สนใจอ่านรายละเอียดเพิ่มเติม ประกันสุขภาพ My care Smart

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับคอลลาเจนเสริม

❌ คอลลาเจนช่วยให้ผิวขาว

❌ กินแล้วช่วยเสริมให้ผิวและกระดูกได้ทันที

รักษาโรคเกี่ยวกับกระดูก

ในความเป็นจริง เมื่อเรากินคอลลาเจนเข้าไป มันไม่ได้ถูกดูดซึมในรูปแบบ “คอลลาเจน” โดยตรง แต่จะถูกย่อยกลายเป็นกรดอะมิโนขนาดเล็ก แล้วร่างกายจะเป็นผู้ตัดสินใจว่าจะนำกรดอะมิโนเหล่านั้นไปสร้างอะไร อาจกลายเป็นคอลลาเจน หรือกลายเป็นโปรตีนชนิดอื่นตามที่ร่างกายต้องการ

จึงไม่สามารถรับประกันได้ว่าการกินคอลลาเจนจะไปเสริมผิวหรือข้อต่อโดยตรง บางคนอาจรู้สึกว่าผิวดีขึ้นหรือข้อปวดน้อยลง แต่ก็ยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ชัดเจนมากพอที่สนับสนุนว่าเกิดจากการเสริมคอลลาเจนจริงๆ นอกจากนี้ ปริมาณที่รับประทานเข้าไป แม้จะสูงถึง 10 กรัมต่อวัน ก็ยังไม่แน่ว่าร่างกายจะนำไปใช้ในส่วนที่ผู้บริโภคต้องการเสมอไป

ข้อควรระวังในการเลือกคอลลาเจนเสริม

แม้ว่าคอลลาเจนเสริมจะมีขายทั่วไป แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกยี่ห้อจะปลอดภัยหรือมีคุณภาพเท่ากัน สิ่งที่ควรระวังคือ:

  1. ปริมาณการบริโภคที่เหมาะสม: โดยทั่วไปแนะนำให้บริโภคประมาณ 2.5 – 10 กรัมต่อวัน ซึ่งเพียงพอสำหรับการทดลองทางการแพทย์ที่พบผลลัพธ์ในระยะเวลา 3–6 เดือน

  2. ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ผ่านการควบคุมของ อย.: อาหารเสริมไม่ถือเป็น “ยา” จึงไม่ถูกควบคุมคุณภาพอย่างเข้มงวด อาจมีการปลอมปน หรือปริมาณคอลลาเจนไม่ตรงตามฉลาก

  3. องค์กรอิสระที่ตรวจสอบผลิตภัณฑ์: เลือกผลิตภัณฑ์ที่มีการตรวจสอบจากองค์กรอิสระ (Third-party tested) อย่างต่อเนื่องทุกปี เพื่อความปลอดภัย

นอกจากนี้ ผู้ที่มีภาวะ ไตวาย, ตับวายรุนแรง, หรือ ระบบย่อยอาหารไม่ดี ควรหลีกเลี่ยง เพราะการรับโปรตีนเกินไปอาจทำให้เกิดภาระต่ออวัยวะดังกล่าว และหากคุณมี ประวัติแพ้อาหาร เช่น แพ้ปลา ไข่ หรือเนื้อวัว ก็ควรตรวจสอบที่มาของคอลลาเจนให้ชัดเจนก่อนบริโภค

 

ทางเลือกธรรมชาติในการกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน

หากไม่มั่นใจในอาหารเสริมหรือไม่อยากเสี่ยงกับผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน ยังมีวิธีทางธรรมชาติที่สามารถกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนได้เช่นกัน:

  • การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ช่วยกระตุ้นกระบวนการฟื้นฟูและสร้างคอลลาเจนใหม่ในร่างกาย โดยเฉพาะในข้อต่อและผิวหนัง

  • การรับประทานอาหารที่มีกรดอะมิโนและวิตามินซีสูง เช่น น้ำต้มกระดูกหมู ไข่ ผักผลไม้รสเปรี้ยว จะช่วยเสริมวัตถุดิบให้ร่างกายนำไปสร้างคอลลาเจนเองได้

  • หลีกเลี่ยงพฤติกรรมทำลายคอลลาเจน เช่น สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป และเผชิญแสงแดดโดยไม่มีการป้องกัน เพราะสิ่งเหล่านี้จะเร่งให้คอลลาเจนในร่างกายเสื่อมลงเร็วขึ้น

การดูแลจากภายในด้วยวิธีธรรมชาติจึงเป็นอีกทางเลือกที่ปลอดภัย และช่วยให้ร่างกายมีความสมดุลอย่างยั่งยืน

จุดแตกต่างหลักระหว่าง “คอลลาเจน” กับ “เวย์โปรตีน” หรือ “โปรตีนจากอาหาร”

ประเด็น คอลลาเจน เวย์โปรตีน / โปรตีนจากอาหาร
โปรตีนชนิดไหน? คอลลาเจนเป็นโปรตีนโครงสร้าง (structural protein) เวย์เป็นโปรตีนสมบูรณ์ (complete protein)
กรดอะมิโนเด่น Glycine, Proline, Hydroxyproline (ช่วยสร้างเนื้อเยื่อ, ผิว, ข้อต่อ) Leucine, Isoleucine, Valine (ช่วยสร้างกล้ามเนื้อ)
เป้าหมายหลัก ผิว ข้อต่อ เอ็น กระดูก เพิ่มมวลกล้ามเนื้อ ฟื้นฟูหลังออกกำลังกาย
ดูดซึมไวไหม? ถ้าเป็นไฮโดรไลซ์ ดูดซึมเร็ว ดูดซึมเร็วมากเช่นกัน
โปรตีนสมบูรณ์ไหม? ❌ ขาดกรดอะมิโนบางชนิด ✅ สมบูรณ์
ใช้ทดแทนกันได้ไหม? ❌ ไม่ควรใช้แทนโปรตีนหลัก ✅ เป็นแหล่งโปรตีนหลักไ

 

สรุป: คอลลาเจนเสริม จำเป็นจริงหรือแค่เทรนด์สุขภาพ?

คอลลาเจนเป็นโปรตีนสำคัญที่มีบทบาทหลายด้านในร่างกาย และมีความจริงว่าเมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายจะสร้างคอลลาเจนลดลง แต่การเลือกจะรับประทาน “คอลลาเจนเสริม” หรือไม่ ควรพิจารณาจากหลายปัจจัย ทั้งความต้องการส่วนตัว สุขภาพพื้นฐาน และความเข้าใจที่ถูกต้อง

แม้มีบางคนรู้สึกว่าผิวดีขึ้น ข้อไม่ปวดหลังรับประทาน แต่ผลลัพธ์เหล่านี้ยังไม่ชัดเจนในทางการแพทย์ และไม่ได้หมายความว่าทุกคนจะได้ผลเหมือนกัน ดังนั้น หากคุณเลือกกินคอลลาเจนเสริม ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการตรวจสอบ และรู้ว่ามันไม่ได้เป็น “ยาวิเศษ” ที่แก้ปัญหาทุกอย่างได้

ในทางกลับกัน การดูแลตัวเองด้วยการกินอาหารครบหมู่ ออกกำลังกาย และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่างหาก คือพื้นฐานสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพผิวและข้อต่อที่แท้จริง

 
แชร์บทความนี้